آسم شایعترین و جدی ترین بیماری است که روی حاملگی تاثیر می گذارد. در حقیقت،تقریباً 7 درصد از خانم های باردار، به آسم مبتلا هستند.
آسم کنترل شده برای مادر و جنین خطری ندارد، در حالی که آسم کنترل نشده ممکن است عوارض خطرناکی داشته باشد.
عوارض آسم کنترل نشده در مادر:

• افزایش فشارخون؛
• مسمومیت حاملگی (پراکلامپسی)؛
• زایمان زودرس؛
• مرگ مادر (به ندرت)

عوارض آسم کنترل نشده در جنین:

• افزایش موارد مرده زایی؛
• اختلال در رشد جنین؛
• وزن پایین نوزاد در زمان تولد؛
• تولد نوزاد نارس؛
• مشکلات هنگام تولد

در صورتی آسم،کنترل شده تلقی می شود که مادر:

• سرفه، تنگی نفس و خس خس سینه نداشته باشد؛
• فعالیت طبیعی بدون علائم آسم داشته باشد؛
• شب ها به راحتی بخوابد و به علت علائم آسم از خواب بیدار نشود؛
• کارکرد ریوی طبیعی یا نزدیک به طبیعی داشته باشد.
  بنابراین، بیماری آسم مانعی برای بارداری محسوب نمی شود؛ زیرا درمان های کنترل آسم بر تکامل جنین تاثیری ندارد و باعث سقط های خودبه خودی و یا نقایص مادرزادی در جنین نمی شوند. در نتیجه، اغلب خانم های باردار مبتلا به آسم و یا آلرژی با رعایت اصول صحیح و درمان های توصیه شده از طرف پزشک و یا پزشکان مربوط، می توانند با آسم و اثرات آن در دوره بارداری کنار بیایند.

آسم یک بیماری تنفسی است که با انسداد راه های هوایی در ریه ها مشخص شده و سبب انقباض (اسپاسم) عضله های صاف اطراف برونش،تجمع ترشحات مخاطی و تورم در دیواره راه های هوایی به دنبال التهاب می شود. بر خلاف افراد مبتلا به آمفیزم که دارای تخریب غیرقابل برگشت در سلول های ریوی هستند،در بیماران مبتلا به آسم،انسداد راه های هوایی با درمان های جدی قابل برگشت است.
اغلب مبتلایان به آسم از احساس تنگی نفس، خس خس سینه، تنفس های کوتاه، احساس درد در قفسه سینه و نیز سرفه شکایت می کنند. به طور معمول،علائم آسم به دنبال مواجهه با مواد حساسیت زایی نظیر گرده گیاهان،کپک،اجزای بدن حیوانات،مایت های موجود در گرد و غبار منزل،سوسک های حمام و همچنین به دنبال تماس با عوامل محیطی نظیر ورزش،هوای سرد، عفونت و استرس شعله ور می شود.
وقوع حمله های آسم در خانم های باردار با کاهش اکسیژن مورد نیاز جنین،سبب آسیب وی می شود.
بنابراین،جلوگیری از حمله های آسم در دوران بارداری و یا در هنگام زایمان اهمیت فراوانی دارد.

• کنترل محیط اطراف:جلوگیری از مواجهه با عوامل شعله ور کننده آسم، نظیر مواد حساسیت زای موجود در محیط، هیجانات روحی و استرس ها به عنوان اولین اقدام درمانی آسم در دوران بارداری است.
• تنظیم یک برنامه منظم: مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای مورد نیاز در دوران بارداری و هنگام زایمان اهمیت دارد.
• عدم استعمال دخانیات: نوزاد داخل رحمی در صورتی که در معرض دود سیگار موجود در محیط قرار گیرد، دچار عوارض خطرناکی خواهد شد. ثابت شده است شیرخوارانی که مادران آنها در دوران بارداری و پس از آن سیگار می کشند سه مرتبه بیشتر از سایر شیرخواران دچار سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار می شوند.
  همچنین احتمال وقوع حمله های آسم در مادران باردار سیگاری در تمام دوران بارداری بسیار بیشتر از سایر بیماران مبتلا به آسم است.
  با استعمال دخانیات،ذخیره اکسیژن جنین به شدت کاهش می یابد و در صورتی که قبلاً خون جنین دارای مقادیر زیادی از گاز منواکسیدکربن  (به دلیل استعمال دخانیات) باشد،این کاهش شدیدتر خواهد شد.
  مشخص شده است که به ازای استعمال هر پاکت سیگار،وزن نوزاد به طور متوسط 120 گرم کاهش خواهد یافت.
• کنترل و پیشگیری از عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی: عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی به ویژه ویروسی احتمالاً شایعترین علت شعله ور کننده آسم شدید دوران بارداری است.
• ورزش در دوران بارداری: اسپاسم راه های تنفسی به دنبال ورزش های شدید در دوران بارداری شایع بوده و حدود 30 الی 60 دقیقه طول می کشد.
  خانم های باردار مبتلا به آسم بایستی تحت نظارت ویژه پزشکان مربوط ورزش کنند.
• به روش های زیر می توان از اسپاسم راه های تنفسی در جریان ورزش پیشگیری کرد:
  دریافت دارو قبل از شروع ورزش
  استفاده از ماسک برای پوشاندن دهان و بینی به هنگام ورزش در هوای سرد به منظور جلوگیری از اتلاف گرما و رطوبت
  انجام ورزش های نرمشی که با حرکات آرام و گرم کردن بدن همراه هستند.

زمانی که خانم های مبتلا به آسم،باردار می شوند،بیماری در 1/3 از آنها بهبود می یابد؛در حالی که در 1/3  دیگر آسم شدت یافته و در 1/3  بقیه بدون تغییر باقی می ماند.
اگر چه نتیجه مطالعات انجام شده در این زمینه بسیار متفاوتند، ولی اغلب آنها علائم مشابهی را ذکر می کنند.

• آسم خفیف در اغلب خانم های باردار مبتلا،بهبود یافته ولی آسم شدید، شدت می یابد.
• در برخی از موارد،تغییر شدت آسم با زایمان بی خطر همراه است.
• شدت آسم (در اغلب موارد) بین هفته های 24 تا 36 بارداری افزایش یافته و سپس بین هفته های 36 تا 40 تخفیف می یابد. بنابراین،فقط در صد کمی از بیماران (10% یا کمتر) به هنگام زایمان علامت دار خواهند بود.
• تغییرات حاصل از آسم دوران بارداری،معمولاً 3 ماه پس از زایمان به حالت اولیه (قبل از بارداری) برمی گردد.
• بارداری به طرق مختلف روی مبتلایان به آسم تأثیر می گذارد.تغیرات هورمونی ایجاد شده در دوران بارداری،بر روی ریه ها،بینی و سینوس ها اثر می گذارد. به عنوان مثال:
  افزایش میزان هورمون استروژن باعث پرخونی رگ های کوچک بینی شده و منجر به گرفتگی بینی، به ویژه در سه ماهه سوم بارداری می شود.
  افزایش میزان پروژسترون باعث احساس تنگی نفس می شود.
  این عوامل ممکن است با سایر محرک های آسم و آلرژی همراه شده یا به آن ها اضافه شوند.

وسایل ارزیابی دستگاه تنفسی بیمار
استفاده از این ابزار برای ارزیابی میزان انسداد راه های هوایی در بیماران مبتلا به آسم ضروری است،زیرا با تخمین شدت آسم و تغییر در مقدار و نوع داروها می توان آسم را کنترل نمود.
این ابزار عبارتند از:
دستگاه اسپیرومتری که برای سنجش میزان کارکرد ریوی به کار می رود.
دستگاه پیک فلومتری که به کمک آن می توان مقدار حداکثر جریان بازدمی را اندازه گیری نمود. از این دستگاه می توان روزانه و در منزل استفاده کرد و به ویژه برای افرادی که روزانه دارو مصرف می کنند،مفید است.
میزان کارکرد ریوی در زمان بارداری تغییر نمی کند. هدف از درمان، تلاش در جهت حفظ و نگهداری کارکرد ریوی در حد طبیعی و یا نزدیک به طبیعی است.

در خانم های باردار مبتلا به آسم،روش ها و دفعات ارزیابی جنین،به سن بارداری و عوامل خطرزای مادر بستگی دارد.
سونوگرافی (اولتراسوند): در سه ماهه اول بارداری در تعیین سن تقریبی جنین به ما کمک می کند و در صورت وجود احتمال خطر رشد جنین،می توان در ماه های بعد نیز به طور مکرر از آن استفاده نمود.
کنترل الکترونیکی قلب جنین: انجام آزمون هایی مانند contraction Stress و یا non stress و سونوگرافی در سه ماهه سوم به ارزیابی وضعیت جنین کمک می کند.
نمودار لگد (kick) روزانه جنین: تهیه این نمودار به منظور ارزیابی فعالیت جنین به کار می رود.
مادر در مواقعی که جنین حرکت کرده و یا لگد می زند آن را احساس نموده و ثبت می کند. سپس این جداول برای بررسی الگوی فعالیت جنین با هم مقایسه می شوند.
در صورت تشدید علائم آسم در اواخر بارداری، تکرار این آزمایش ها در فواصل منظم ضروری است. تمام مادران مبتلا به آسم بایستی به کمک آموزش های لازم و به منظور ارزیابی جنین، حرکت ها و تعداد لگدهای جنین خود را در طول روز ثبت نمایند. در جریان حمله های شدید آسم که علائم به سرعت برطرف نمی شوند، خطر هیپوکسی (کاهش سطح اکسیژن خون مادر) وجود دارد و در این زمان، ارزیابی سلامت جنین بسیار مهم است.در این شرایط ممکن است کنترل ضربان قلب جنین،به طور مداوم و به کمک دستگاه الکترونیکی، همزمان با ارزیابی وضعیت تنفسی مادر ضروری باشد. اگر چه خوشبختانه اغلب بیماران مبتلا به آسم در دوران بارداری و زایمان بهبود می یابند، با این حال، کنترل دقیق وضعیت جنین بسیار مهم است.
برای مادران مبتلا به آسم کنترل شده (گروه کم خطر)، پس از ورود به بیمارستان،ارزیابی وضعیت جنین با کمک the admission test به مدت کوتاه (20 دقیقه) کافی خواهد بود. ولی برای افراد دچار آسم شدید (گروه پرخطر)، ارزیابی دقیق تر وضعیت جنین و تحت نظر گرفتن مادر توصیه می شود.

آسم و آلرژی با هم مرتبط هستند،اغلب بیماران مبتلا به آسم (85%_75%) از نظر حساسیت به یک یا چند ماده حساسیت زا (گرده گیاهان،کپک ها،حیوانات خانگی،مایت و سوسک حمام) آزمایش خواهند شد.حساسیت به حیوانات خانگی به دلیل پروتئین های موجود در شوره بدن،ادرار و بزاق آنها ایجاد می شود که ممکن است سبب شروع و یا تشدید علائم آسم شود.سایر مواد غیرآلرژیک و بسیاری عوامل دیگر نیز در تشدید آسم دخالت دارند. برخی از این مواد عبارتند از: استعمال دخانیات،رنگ ها،مواد شیمیایی،عطرهای تند،آلوده کننده های محیط (ازن و دود)،عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی،استرس،سرما و مصفر داروهایی نظیر آسپرین و داروهای مسدودکننده گیرنده های β که در درمان فشارخون،سردردهای میگرنی و اختلال های قلبی به کار می روند.
اجتناب از محرک های مزبور به کاهش دفعات و شدت علائم آسم و آلرژی کمک می کند.
در این راستا متخصصات ایمنولوژی _ آلرژی روش های زیر را توصیه می کنند:

• حذف مواد حساسیت زای مربوط به حیوانات خانگی، از جمله پَر موجود در بالش و مبلمان منزل
• پوشاندن وسایل خواب با ملحفه های غیرقابل نفوذ به مایت های موجود در گرد و غبار منزل
• شست و شوی هفتگی وسایل خواب در درجه حرارت بالاتر از 60 درجه سانتی گراد (0f 30).گاهی ممکن است برای از بین بردن مایت ها از روش خشک شویی استفاده کرد.
• حفظ درجه رطوبت منزل در پایین تر از 50% برای کنترل مایت های موجود در گرد و غبار و رشد کپک
• استفاده از جارو برقی های فیلتردار حاوی کسیه برای کاهش میزان گرد و غبار موجود در هوا به هنگام نظافت منزل
• بستن پنجره ها،استفاده از دستگاه تهویه هوا و اجتناب از فعالیت در خارج از منزل بین ساعت های 5 تا 10 صبح و 7 تا 9 عصر، زمانی که میزان گرده ها در هوا به حداکثر می رسد.
• اجتناب از بوهای شیمیایی و به خصوص استعمال دخانیات

درمان ایده آل در دوران بارداری،به ویژه در سه ماهه اول،استفاده نکردن از دارو است؛زیرا هیچ درمان دارویی در این دوران کاملاً بی خطر نیست؛ هر چند ثابت شده است که خطر آسم کنترل نشده برای مادر و جنین، بسیار بیشتر از خطر ناشی از مصرف داروهای کنترل آسم خواهد بود.
کنترل آسم بایستی با کنترل بارداری توأم شده و همان اصول مراقبتی اعمال شوند. در صورت امکان،مراقبت از بیمار بایستی توسط یک گروه متشکل از متخصص آسم و آلرژی،متخصص زنان و زایمان و خود بیمار و به کمک ویزیت های مکرر در این دوران انجام گیرد.
به علاوه،درمان در بسیاری از موارد برای بهبود خواب شبانه و بنابراین،بالا بردن کیفیت زندگی و حالات روحی بیماران ضروری است.
اهداف درمان این بیماران مشابه سایر بیماران مبتلا به آسم و عبارتند از:

• پیشگیری از حمله های شدید
• پیشگیری از آسم کنترل نشده که مانع خواب و یا فعالیت طبیعی بیمار می شود
• حفظ کارکرد ریوی در حد طبیعی
  ویزیت های مکرر توسط پزشک با تجربه در رسیدن به این اهداف ضروری است.اهمیت ارتباط بین بیمار_ متخصص آسم و متخصص زنان انکارناپذیر است.
  آموزش بیمار برای کنترل آسم،میزان اضطراب مادر باردار را کاهش داده و توانایی او را جهت مقابله با آن افزایش می دهد.

پیشگیری از عوامل شعله ور کننده بیماری،کلید و اساس درمان به شمار می رود؛ولی شروع سریع درمان نیز در کنترل آسم اهمیت دارد و بایستی به محض مشاهده اولین علائم حمله، درمان دارویی شروع شود.
لازم است که با مشاهده هر یک از مسائل زیر،خانم های باردار مبتلا به آسم به سرعت درمان را شروع کرده و یا مقادیر دارو را افزایش دهند:

• مصرف دارو بهبودی فوری ایجاد نکند
• بهبودی در درمان پایدار نباشد
• عوامل تشدید کننده متعددی به صورت همزمان وجود داشته باشند
• حمله شدید باشد
• کاهش حرکات جنین شروع شده باشد

از آنجا که علائم بیماری آسم ممکن است روز به روز،ماه به ماه و یا از فصلی به فصل دیگر تغییر کند، بنابراین برنامه درمانی بایستی براساس هم شدت بیماری و هم تجارب قبلی در استفاده از داروهای اختصاصی در دوره بارداری تنظیم شده باشد.
به خاطر داشته باشید:استفاده از داروها نباید جایگزین پرهیز از تماس با مواد حساسیت زا و مواد محرکی شود که باعث تحریک آسم و آلرژی می شود؛ زیرا از طریق پیشگیری و اجتناب از تماس با مواد حساسیت زا می توان نیاز به دارو را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
در کل،داروهای مورد استفاده در دوران بارداری طبق مشخصات زیر انتخاب می شوند:

• به صورت یک اصل کلی،داروهای استنشاقی ترجیح داده می شوند، زیرا با وجود داشتن اثرات موضعی بیشتر،مقادیر بسیار کمی از آنها وارد جریان خون می شود.
• داروهای شناخته شده قدیمی نسبت به داروهای جدیدتر برتری دارند؛ زیرا تجارب بیشتری در مورد استفاده از آنها در دوره بارداری وجود دارد.
• تا حد امکان در سه ماهه اول حاملگی که زمان اصلی رشد و تکامل جنین است، بایستی از مصرف دارو پرهیز کرد؛ اگر چه نقص های مادرزادی ناشی از مصرف دارو، نادر هستند (کمتر از 1% از کل نقایص بدو تولد ناشی از مصرف دارو هستند).
• به طور کلی،داروهای مورد استفاده در دوران بارداری برای زمان شیردهی و حین زایمان نیز مناسب تر هستند.
• برای به حداقل رساندن غلظت دارو در شیر مادر، توصیه می شود که دارو را 15 دقیقه پس از شیردهی و یا 4-3 ساعت قبل از تغذیه بعدی کودک استفاده کرد.

داروهای بازکننده برونش
b آگونیست های استنشاقی را اغلب «داروهای نجات بخش» یا «تسکین دهنده آسم» می نامند و جزء داروهای ضروری برای کنترل علائم حاد آسم محسوب می شوند.
تعدادی از b آگونیست های (مقلدهایb) کوتاه مدت که برای درمان در دوره بارداری بی ضرر هستند عبارتند از:

• متاپروترنل (MetaprelAlupent)
• آلبوترول (ProventilVentolin)
• ایزواتارین (Bronkometer)
• بینولترول (Tornalate)
• پیریوترول (Maxair)
• تربوتالین (Brethaire)

آلبوترول،متاپروترنل و تربوتالین در انسان مطالعه شده اند.
گاهی از تربوتالین تزریقی برای کنترل زایمان زودرس استفاده می شود. b آگونیست استنشاقی طولانی اثر جدید،سالمترول (Serevent) مشابه فرم های قدیمی آلبوترول خوراکی (Proventil Repetab Volmax) است. به این دلیل که تجربه ای برای استفاده از این داور در دوران بارداری وجود ندارد، توصیه می شود به هنگام استفاده از آن دقت شود.ممکن است که مصرف این دارو به ویژه برای کنترل علائم شبانه بیماری در افرادی که خواب مناسب ندارند، مفید باشد.
تجارب فراوانی درباره استفاده از تئوفیلین وجود دارد؛ ولی شواهدی از ناهنجاری گزارش نشده است. بالا بودن سطح خونی دارو در خون مادر، ممکن است سبب ایجاد حرکات پرشی، تهوع و افزایش ضربان قلب نوزاد شود؛ بنابراین، بایستی سطح خونی تئوفیلین در دوران بارداری اندازه گیری شود.
اپیراتروپیوم (Atrovent) یک داروی گشادکننده برونش و آنتی کولینرژیکی است که هر چند براساس مطالعه روی حیوانات،عوارض جدی آن گزارش نشده است، ولی در خصوص استفاده از آن در انسان تجارب کافی وجود ندارد. جذب ایپراتروپیوم کمتر از داروهای مشابه خود در این رده (از جمله آتروپین) است.

داروهای ضد التهاب،پیشگیری کننده ها یا کنترل کننده های آسم به شمار می روند و عبارتند از:

• کرومولین استنشاقی (Intal)
• ندوکرومیل (Tilade)
• کورتیکوستروئید
• آنتی لکوترین
  استفاده از این داروها برای تمام بیماران مبتلا به آسم،به جز آسم متناوب خفیف توصیه می شود.
  معمولاً بیماری که در مدت یک هفته به مصرف بیشتر از سه نوبت از β آگونیست نیاز داشته باشد،یا در اسپیرومتری و پیک فلومتری کاهش عملکرد ریوی را نشان دهد،بایستی به طور روزمره از داروهای ضدالتهابی استفاده کند.
  اگر چه کرومولین سدیم استنشاقی بدون عوارض جانبی است،ولی کمتر از کورتیکوستروئیدهای استنشاقی موثر است.
  ندوکرومیل داروی جدیدتری مشابه کرومولین است. اگر چه تجاربی در استفاده از ندوکرومیل در دوران بارداری در انسان وجود ندارد،ولی تجارب حیوانی عارضه ای را نشان نداده است.
  بکلومتازون (Beclovent Vanceril) به دلیل بی عارضه بودن آن در انسان و وجود تجارب طولانی در استفاده از آن، از کرتن های استنشاقی مطمئن به شمار می رود و در حال حاضر به عنوان داروی انتخابی ضد التهابی برای دوران بارداری است.
  سایر داروهای این گروه که از چندین سال قبل در دسترس می باشند عبارتند از:
• نریامسینولون (Azmacort)
• فلوسینولید (Aerobid)
  درباره استفاده از این داروها در دوران بارداری اطلاعات ناچیزی در خصوص انسان وجود دارد. اطلاعات موجود در مورد استفاده از کورتیکوستروئیدهای جدیدتر استنشاقی نظیر فلوتیکازون (Flovent) و بودسوتید (Pulmicort) محدودتر است.اگرچه اکنون استفاده از بودسونید نیز در این دوران توصیه می شود،حداکثر مدت زمان اثر تمام این داروهای استنشاقی فقط چندین هفته است.
  گاهی به منظور تخفیف علائم مبتلایان به آسم شدید یا آسم دوران بارداری،استفاده از کورتیکوستروئیدهای خوراکی یا تزریقی (پردنیزون _ پردنیزولون یا متیل پردنیزولون) به مدت چند روز ضروری است. برخی از مطالعات نشانگر افزایش خفیف در شیوع پراکلامپسی (مسمومیت حاملگی)،زایمان زودرس و یا تولد نوزادان با وزن پایین هنگام تولد است که به دنبال استفاده مزمن از کورتیکوستروئیدها حاصل شده است.ولی به این دلیل که این داروها در درمان بیماری آسم و آلرژی بسیار موثرند،خطرات احتمالی استفاده از آنها در مقابل فواید درمان قابل اغماض است.

1. زفیرلوکاست (Accolate)
2. زیلوتن (Zyflo)
3. مونته لوکاست (Singulair)

اگرچه نتایج حاصل از تأثیر زفیرلوکاست و مونته لوکاست بر روی نمونه های حیوانی موفقیت آمیز بوده است، ولی هیچ تجاربی در مورد استفاده از این داروهای جدید ضد التهابی روی انسان در دوران بارداری وجود ندارد. استفاده از زیلوتن در دوران بارداری ممنوع است؛زیرا مصرف آن در حیوانات با عوارض جانبی همراه بوده است.

ممکن است که آنتی هیستامین ها برای درمان علائم چشمی و بینی مربوط به رینیت و کونژنکتیویت آلرژیک فصلی یا دائمی،خارش،کهیر و اگزما و نیز به عنوان درمان کمکی برای واکنش های آلرژیک نظیر آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) در دوران بارداری مفید باشند.
فواید استفاده از این داروها در درمان بارداری بغیر از موارد آنافیلاکسی های تهدید به مرگ،بایستی در مقابل خطرهای آن برای جنین سنجیده شود. ولی به این دلیل که علائم حاصل از بیماری ممکن است شدیداً روی تغذیه،خواب و خلق و خوی مادر تأثیر بگذارند و نیز از آنجا که رینیت کنترل نشده می تواند زمینه را برای بروز سینوزیت مستعد نموده و یا موجب تشدید آسم شود،ممکن است استفاده از آنتی هیستامین ها در این دوره موثر باشد.
براساس مطالعات انجام شده روی حیوانات از چندین سال قبل، استفاده از داروهای کلرفنیرآمین (Chlor Trimeton)،تری فنیل آمین (Pyrabenzamine) و دی فن هیدرامین (Benadryl) در دوران بارداری مفید گزارش شده است،ولی در کل،کلرفنیرآمین ترجیح دارد و انتخابی است.بزرگترین عارضه این داروها، ایجاد خواب آلودگی در تعدای از بیماران است. در خصوص آنتی هیستامین های جدیدتر بدون عارضه خواب آلودگی، اگر چه عوارض جانبی خاصی گزارش نشده است،تجارب موجود در انسان نیز محدود است.
برخی از این داروها عبارتند از:

1. آستیسزول (Hismanal)
2. فکسوفنادین (Allegra)
3. افشانه های بینی آزلاستین (Astelin)
4. لوراتادین (Claritin)
5. سیتریزین (Zyrtec)

در صورتی که داروهای قدیمی تر خواب آلودگی شدید ایجاد کنند، استفادهاز لوراتادین و سیتریزین توصیه می شود.
استفاده از ضد احتقان ها (دکونژستان ها) ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. افشانه بینی اکسی متازولین (Afrin Neo-synephrine Long-Acting etc) سالم ترین دارو از این گروه است؛ زیرا با وجود ورود به گردش خون، کمترین غلظت را خواهد داشت. در حالی که سایر افشانه های بینی پس از مصرف نسبتاً طولانی منجر به احتقان راجعه در بینی شده و گرفتگی آن را تشدید می کنند. در صورت لزوم، استفاده از این داروها بایستی بسیار محدود شده و تنها به مدت کوتاه حداکثر سه روز متوالی مصرف شد.
اگرچه سالیان بسیاری که از بسودوافدرین (Sudafed) استفاده می شود و تجارب فراوانی نیز در خصوص این دارو وجود دارد، ولی گزارش های اخیر حاکی از بروز اختلالات مادرزادی به صورت نقص دیواره شکمی نوزادان به دنبال استفاده مادر از این دارو است. استفاده از ضد احتقان ها در سه ماهه اول بارداری، تنها بایستی محدود به مواردی باشد که علائم مادر با سایر داروها برطرف نمی شوند. براساس اطلاعات موجود، استفاده از پسودوافدرین مفیدتر از فنیل افرین، فنیل پروپانولامین است.
در هر بیمار که علائم حساسیت بینی بیشتر از چند روز ادامه داشته باشد، استفاده از افشانه های بینی ضد التهابی نظیر کرومولین (Nasascrom)، بکلومتازون (Beconase Vancenase)، کورتیکوستروئید توصیه می شود.
استفاده از این داروها باعث تخفیف علائم شده و نیاز به استفاده از داروهای خوراکی را کاهش می دهد.
تجارب فراوانی در استفاده طولانی مدت از این داروها وجود دارد. در خصوص افشانه های جدیدتر کورتیکوستروئیدی نظیر تریامسینولون (Nasacort-Tri-Nasal) فلوتیکازون (Flonase)، بودسونید (Rhinocort)، فلونیزولید (Nasarel) و مومتازون (Nasonex) و استفاده از آن در دوران بارداری تجاربی وجود ندارد؛ اگر چه جذب آنها به داخل خون به قدری ناچیز است که به نظر نمی رسد خطری ایجاد کند.

از مصرف داروهای زیر در دوران بارداری باید پرهیز نمود:

• یدیدها، زیرا در نوزادان منجر به گواتر می شوند.
• تتراسیکلین، موجب اختلالات زودرس دندانی در کودکان می شود.
• آسپیرین یا محصولات ASA، ممکن است موجب بروز حمله های تهدید به مرگ در مادری شود که به این دارو حساسیت دارد.
• آنتی هیستامین ها، به این دلیل که اثرات آنها به خوبی مشخص نشده است؛ بنابراین، در صورت نیاز به نظر پزشک تجویز شود و یا در صورت امکان مصرف نشود.
• سولفانامیدها، در انتهای بارداری باعث افزایش بیلی روبین خون نوزاد می شود.
  به صورت یک قانون کلی:
  همیشه در خصوص داروهای مورد استفاده و تجویز شده با پزشک خود مشورت نمایید.

ایمونوتراپی اغلب برای بیمارانی مفید است که با وجود اجتناب آنان از تماس با عوامل محرک محیطی و درمان مناسب دارویی، علائم ادامه داشته باشد. ایمونوتراپی را می توان در دوران بارداری با رعایت دقت و احتیاط لازم برای بیمارانی که مفید واقع شده و عوارض جانبی نیز ایجاد نکرده است، ادامه داد؛ ولی با توجه به اینکه افزایش خطر آنافیلاکسی با افزایش دزهای آن وجود دارد و اثرات آن نیز تا چندین ماه پس از شروع درمان ظاهر نمی شود، بنابراین توصیه می شود درمان ایمونوتراپی در دوران بارداری آغاز نشود. بیمارانی که در دوران بارداری،ایمونوتراپی می شوند، بایستی به دقت تحت نظر باشند؛ زیرا ممکن است مجبور شویم دز آن را به منظور کاهش احتمال بروز واکنش حساسیت زا به دنبال تزریق، کاهش دهیم.
واکسن آنفلوانزا
تزریق واکسن آنفلوانزا برای بیماران زیر توصیه می شود:

• بیماران مبتلا به عفونت ویروسی، به عنوان عاملی برای بروز آسم در آنها
• تمام بیماران مبتلا به آسم متوسط و شدید

استفاده از این واکسن در دوران بارداری، پس از سه ماهه اول حاملگی به جز برای افرادی که به تخم مرغ آلرژی دارند، مجاز است و هیچ شواهدی از خطر احتمالی به دنبال تزریق برای مادر و جنین وجود ندارد.

اگرچه تقریباً تمام داروها در شیر مادر ترشح می شوند، ولی معمولاً غلظت های بسیار پایینی از آنها در خون شیرخواران دیده می شود. داروهای توصیه شده مذکور به ندرت ممکن است برای شیرخواران در دوران تغذیه با شیر مادر مشکل ایجاد کنند.
معمولاً مقادیر بسیار کمی از β آگونسیت های استنشاقی، استروئیدهای استنشاقی یا خوراکی و تئوفیلین در شیر مادر ظاهر می شوند؛ ولی در صورتی که دزهای بالایی از داروهای فوق، به ویژه تئوفیلین مصرف شود، موجب بروز تحریک پذیری و خواب آلودگی در تعدادی از شیرخواران خواهد شد. به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در خصوص زفیرلوکاست و زیلوتن، استفاده از آنها در دوره شیردهی توصیه نمی شود. در کل برای به حداقل رساندن غلظت دارو در شیر مادر توصیه می شود که داروی مورد نیاز 15 دقیقه بعد و3 تا 4 ساعت قبل از شیردهی بعدی مصرف شود.

آیا فرزند من نیز مبتلا به آسم خواهد شد؟
اگر چه برخی علل ابتلا به آسم همچنان ناشناخته مانده است، ولی احتمال آن در کودکانی که والدین و یا خواهر و برادر به آسم دارند، زیاد است.
با کمک عوامل زیر می توان میزان خطر ابتلا به آسم را در فرزندان کاهش داد:

• ایجاد فضایی عاری از دود سیگار در محیط منزل
• تغذیه شیرخوار یا شیر مادر حداقل به مدت 18 ماه
• پیشگیری از مایت های موجود در گرد و غبار منزل
• خوردن غذاهای غنی از ماهی 

تأثیر عوامل روحی در خانم های باردار مبتلا به آسم
دوران بارداری، دورانی است که حتی خانم های سالم نیز از نظر روحی آسیب پذیر می شوند، اغلب خانم ها به دلیل تغییرات ایجاد شده در شکل و ساختار فیزیکی بدن، دچار حالت های روحی هیجانی می شوند. ترس از حاملگی و شکل گیری و پیدایش یک موجود زنده علل اضطراب و هیجانات اضافی هستند. این حالت ها حتی ممکن است در زندگی مشترک (به ویژه در رویارویی با همسر و فرزندان) نیز مشکل ساز شده و بحران ایجاد کند.
این استرس ها و حالات روحی در خانم بارداری که آسم و یا بیماری آلرژیک دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردارند؛ زیرا می توانند به عنوان عوامل شعله ور کننده در تشدید بیماری نقش داشته باشند.
علاوه بر آن، وجود علائم آسم به ویژه در صورتی که مانع خواب شود، می تواند به اضطراب یک حاملگی طبیعی اضافه شود. بنابراین، بیماران مبتلا به آسم و یا بیماری های آلرژیک ممکن است در کنار ترس از حاملگی نگرانی های دیگری نیز پیدا کنند؛ از جمله :

• آیا بیماری من اثری روی فرزندم خواهد داشت؟
• داروهای مورد استفاده من چه اثری خواهند گذاشت؟
• بارداری چه تأثیری بر سیر بیماری من خواهد داشت؟
• آیا علائم داروهای مصرفی با شیردهی تداخل خواهند کرد؟
• آیا بیماری من در بچه نیز ظاهر خواهد شد؟

موارد زیر در پاسخ به بیماران کمک کننده خواهد بود:

آموزش اطلاعات واقعی در موارد زیر:

• معرفی آسم و آلرژی
• تأثیر درمان مناسب بر روی بیماری و بارداری
• تأثیر متقابل آسم و حاملگی
• تأثیر انتخاب صحیح دارو بر نوزاد
• مسائل و مشکلات هنگام زایمان
• توراث آسم و بیماری های آلرژیک
• روش های ممکن برای کاهش آلرژی احتمالی در نوزاد

آموزش این اطلاعات به مادران، احساس غلبه بر ندانسته ها ایجاد کرده و اضطراب را کاهش می دهد.

• بیان ترس و نگرانی ها در حضور پزشک مربوطه خود اثر درمانی دارد.
• گرچه اغلب بیماران یک شبکه حمایتی خانوادگی _ اجتماعی دارند، ولی با این حال، کنترل و درمان آسم و آلرژی توسط پزشک، منبعی اضافی از حمایت ایجاد می کند. ویزیت های منظم و امکان دسترسی آسان به پزشک در مورد مسائل پیش بینی نشده، مشخصاً موجب کاهش اضطراب خواهد شد. همچنین احساس امنیت و اعتماد در بیمار ایجاد می کند.
• مادران بایستی احساس کنند که پزشکان و خود او به صورت یک تیم عمل خواهند کرد تا شانس تضمین سلامت مادر و فرزند را به حداکثر برسانند.
• گرچه اغلب خانم های باردار مبتلا به آسم و آلرژی نیاز به توجهات روحی ویژه ای ندارند، ولی تعدادی از آنها در صورت داشتن استرس های غیرمعمول می توانند جهت مشاوره و راهنمایی به روانپزشک مراجعه نمایند.

خلاصه
لازم است به خاطر داشته باشیم که خطر احتمالی به دنبال مصرف داروهای مورد نیاز برای درمان آسم بسیار کمتر از بیماری آسم کنترل نشده است زیرا می تواند موجب آسیب مادر و نوزاد شود. برای استفاده از داروهای ضد آسم و آلرژی لازم است که قبلاً با پزشک خود مشورت نمایید؛ به ویژه زمانی که قصد باردار شدن دارید یا اینکه باردار هستید.
برای کنترل بهتر آسم و کاهش خطرات ناشی از مصرف داروها لازم است که در تمام دوران بارداری تحت نظارت منظم و مداوم پزشک قرار داشته باشید.
گرد آوری و تنظیم : دکتر مهنازصادقی شبستری