برخی از موجودات و مواد در داخل منزل یا محل سکونت (مانند سوسک،فضولات حیوانات و...)که باعث ایجاد آلرژی یا حساسیت می شوند را به نام مواد آلرژی زای داخل منزل یا Indoor Allergen می شناسند.آلرژی به این مواد معمولا در تمام فصول سال دیده می شود.
هرساله میلیونها نفر بطور فصلی ازعوارض بیماری آلرژی مانند احتقان،آبریزش والتهاب بینی وچشم رنج می برند.همچنین برخی از افراد از آلرژی های دائمی ناشی از مواد آلرژی زای داخل منزل از قبیل مایتها،سوسکهای حمام،قارچ ها وپوسته های بدن حیوانات رنج می برند.
مایت ها:
گردو غبار موجود در منزل ترکیبی از ذرات کوچکی از مواد گیاهی و جانوری است.
محل اصلی رشد جانداران میکروسکوپی که مایت نامیده می شوند در گرد و غبار منزل است.
این جانداران شایعترین عامل ایجاد آلرژی های دائمی و آسم هستند.مایت ها درنقاط خانه مخصوصا در نقاط مرطوب و جاهایی که شوره ی بدن انسان (سلول های مرده پست )وجود دارند دیده می شوند.
این جانداران میکروسکوپی با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و
اندازه ای درحدود30-1میکرون
(001/0-03/0 میلیمتر)دارند.
علائم آلرژی به مایت شامل احتقان یاآبریزش بینی همراه با عطسه (بخصوص صبح ها )قرمزی و آبریزش چشم ها ،سرفه و خس خس سینه (ویزینگ )است.
برای کاهش رشد مایت ها باید تا حد امکان از افزایش رطوبت در منزل جلوگیری کرد.سعی کنید هیچگاه رطوبت فضای داخل خانه از 50% تجاوز نکند(رطوبت هوای شهرهایی مثل تهران، مشهد، اصفهان وشیرازدر اکثر اوقات سال حدود 50 % است). برای کاهش میزان رطوبت می توان توصیه های زیر را به کار گرفت:
- بعد از پختن غذا ،شستشو و استحمام ،پنجره ها یا درهای آشپزخانه و حمام را باز کنید تا تهویه هوا صورت گیرد یا از دستگاه های تهویه ی قوی استفاده کنید.
- در صورتیکه هوای اتاق به بیرون تهویه نمی شود از خشک کردن لباسهای شسته شده در داخل اتاقها پرهیز کنید.
- برای گرم کردن منزل از سیستم گرم کننده ای که دارای تهویه مناسب هوا است استفاده کنید.
- برای کاهش رشد مایت ها از پوشاندن تمام کف خانه با فرش اجتناب کنید.
- ازقالیچه های قابل شستشو هم می توان استفاده کرد (البته می بایست قالیچه ها بطور مرتب با آب گرم شسته شوند).
- پوشش کف خانه با چوب ، برای افراد دارای آلرژی بهتر است.
- از آنجایی که افراد وقت زیادی را در اتاق خواب می گذرانند باید سعی کرد تا حد امکان رشد مایت ها در آنجا محدود شود.
- رویه ی تختخواب باید هر هفته با آب داغ (65 درجه سانتیگراد) شسته شده و سپس با حرارت خشک شود.
- ملحفه و تشک و بالش را ترجیحا از جنس الیاف مصنوعی (غیر پشمی و نخی )انتخاب کنید و آنها را به طور مرتب بشویید.
- از اتاق خواب خود بعنوان کتابخانه یا محل درس خواندن استفاده نکنید.
- جارو کردن با جارو برقی در هر هفته می تواند به حذف مایت ها از محل زندگی کمک کند. افرادآلرژیک باید از فیلترهای با قدرت جذب بالای ذرات High-Efficiency Particulate Absorbtion-HEPA یا از کیسه های دو جداره برای جارو برقی خود استفاده کنند.
حیوانات خانگی:
به نظر میرسد افراد به موی حیوانات آلرژی ندارند بلکه به پروتیین های که در بزاق،ادرار یا قسمتهای مرده پوست حیوانات یافت می شوند حساسند.
این پروتئین ها بصورت ذرات بسیارکوچکی درهوا منتقل می شوند و مستقیما با بینی یا چشم تماس پیدا می کنند یا وارد ریه ها می شوند .
تحمل نسبت به آلرژن های گربه یا سگ:
در مطالعات متعددی درباره حساسیت نشان داده شده است که کودکانی که در خانه های دارای حیوان رشد کرده اند یا کمتر به آن حیوان حساس هستند و یا بیشتر از معمول حساس نیستند.
اگرچه مکانیسم این تحمل مشخص نمی باشد، دلایلی وجود دارد که این کودکان نسبت به آلرژن های گربه IgG و IgG4 می سازند.
هم چنین مشخص شده است که کودکان دارای IgG و IgG4 بدون IgE در ریسک ایجاد آسم نیستند .
علائم آلرژی به حیوانات شامل عطسه،آبریزش بینی ،تورم چشم وگلو،قرمزی پوست یا دانه های قرمز برجسته ی پوستی می باشند که پس از تماس با حیوانات مورد نظر ظاهر می شوند .
معمولا این گونه علائم به سرعت ظاهر می شوند وامکان دارد در طی 8 تا 12 ساعت بطور خطرناکی تشدید شوند.
یک پرنده، خرگوش ، سگ یا گربه مقدار مشخصی آلرژن در طی هفته تولید می کند واین مقدار از حیوانی به حیوان دیگر متفاوت است.
اما تمام گونه های این حیوانات توانایی ایجاد علائم را دارند و هیچ گونه ای از آنان که آلرژی زایی کمتری داشته باشد وجود ندارد .
مؤثرترین راه برای پیشگیری و کنترل این نوع آلرژی ،عدم نگهداری حیوانات خانگی در منزل و اجتناب از هر گونه تماس با آنهاست. انتقال حیوان به خارج از محل سکونت (اتاقها) فقط یک راه حل نسبی است،زیرا حیاط خانه ای که در آن حیوان نگهداری می شود آلوده به مقدار زیادی از آلرژن های آن حیوان می باشد.
قبل از اینکه شما حیوانی را به خانه بیاورید،مدتی را با حیوان فرد دیگری سپری کنید تا آلرژی خود را به آن ارزیابی نمائید.
اگر شما به حیوانی که در خانه نگهداری می کنید آلرژی دارید باید از آن جدا شوید، گرچه ممکن است اینکارسخت باشد ولی برای سلامت شما ضروری است.
اگر تماس با حیوانات خانگی برای شما غیر قابل اجتناب است،سعی کنید این تماس را به حداقل برسانید واز ورود آنها به اتاق خواب خود جلوگیری نمائید.
شستشوی هفتگی حیوانات خانگی باعث کاهش انتشار ماده آلرژی زا در محیط می شود.
حتما برای شستشوی حیواناتتان با دامپزشک مشورت کنید تا از خشک شدن بیش ازحد پوست حیوان جلوگیری شود.
همچنین از یکی از افراد غیر آلرژیک خانواده بخواهید که موی حیوان را شانه بزند تا موهای آزاد وجدا شده از پوست را از حیوان دور کند.
منشاء آلرژن در سگ و گربه بزاق ومو،در خرگوش و موش ،ادرار ودر پرندگان ،پرهای جدا شده از بدن آنها می باشد.
جارو کردن محیط زندگی با جارو برقی نقش زیادی در حذف آلرژن های حیوان ندارد،در عوض استفاده از سنگ و کفپوش به جای فرش و موکت نقش چشمگیری در کاهش این آلرژنها دارد.
سوسک ها:
سوسک ها عمری حدود 300میلیون سال در طبیعت دارند.
آنها اکثرا در مناطق گرم استوایی زندگی می کنند، ولی گونه های مختلفی از آنها در خانه و محل زندگی انسان نیز یافت می شوند. پروتئین های فضولات سوسکها می توانند علائم آسم را به ویژه در کودکان ایجاد کنند.
برای کاهش علائم آسم باید سوسک ها را از محل سکونت خود حذف کرد.
مهمترین مناطقی که سوسک ها از آنجا می توانند وارد خانه شوندعبارت است از: سرویس های بهداشتی، ترک های دیوارها، پنجره ها، شکاف های کف یا درب های ورودی .
سوسک های حمام برای ادامه حیات به آب نیاز دارند ودر نقاط مرطوب زندگی می کنند، بنابراین سعی کنید نشتی لوله ها و شیرهای آب را برطرف کنید.
سوسکها در خانه های تمیز کمتر یافت می شوند.
ازاینرو سعی کنید
- باقیمانده غذای خود را در بسته بندی های کامل نگهداری کنید.
- ظرفهای غذا را بلافاصله بعد از خوردن غذا بشوئید .
- همیشه سطوح و کف آشپزخانه را تمیز و خشک نگهدارید.
- ظرف غذای حیوانتان را حتما بعد از خوردن غذا کاملا بشوئید
- کف خانه را با جارو برقی ومواد ضد عفونی کننده تمیز کنید
- همواره از سطل زباله و کیسه مخصوص آن در آشپزخانه استفاده نمائید.
کپک ها:
کپک ها در داخل خانه در مکانهای مرطوب مانند زیر زمین و پنجره حمام رشد میکنند.
این کپک ها،هاگ های کوچکی آزاد میکنند که باعث ایجاد علائم آلرژی می شوند.
خوشبختانه کپک های داخل خانه به راحتی از بین می روند.
این کار را می توان با استفاده از محلول حاوی 5 % سفید کننده و مقدار کمی شوینده انجام داد.
برای کاهش رطوبت و جلوگیری از رشد کپک ها ،سقفهای نم زده و لوله های آب را که نشتی دارند تعمیر کنید.
هرگز فرش خود را روی سطح سیمانی یا مرطوب پهن نکنید و از نگهداری لباس،پارچه و کاغذ در جاهای مرطوب خودداری نمائید.
استفاده از مرطوب گیر در زیر زمین های مرطوب مؤثر است ولی نمی تواند رطوبت را در تمام خانه کاهش دهد.
به یاد داشته باشید همه اتاقها بویژه زیر زمین ،حمام وآشپزخانه به تهویه مناسب و نظافت دائمی برای جلوگیری از رشد کپک و قارچ نیاز دارند.
