مشاوه با یک متخصص آلرژی جهت تعیین این مسئله که آیا علائم مربوط به واکنش های غذایی است یا علت دیگری دارد، ضروری است. پزشک برای رسیدن به تشخیص یکسری مراحل تشخیصی را طی می کند که اختصارا به آن ها اشاره می کنیم:

  1. شرح حال بالینی: در ابتدا پزشک با پرسش از بیمار یا والدین یکسری اطلاعات کلی درباره بیمار دریافت می کند. اطلاعاتی از جمله نوع غذای مسبب بروز علائم، چگونگی علائم، زمان بروز علائم بعد از خوردن غذا، توصیف نوع و شدت واکنش ها، تاریخچه خانوادگی آلرژی و نیز سابقه بیماری های دیگر و ...
  2. معاینه فیزیکی: در این مرحله معاینات فیزیکی جهت رد هر گونه علت پزشکی غیر مرتبط با واکنش ناخواسته به غذاها توسط پزشک انجام می شود. بعد از آن برحسب مورد، پزشک ممکن است از یکسری تست های تشخیصی استفاده نماید.
  3. لیست روزانه رژیم غذایی، علائم بالینی و داروهای مصرفی: پزشک ممکن است از شما بخواهد تا در یک بازه زمانی تمام غذاهای خورده شده توسط بیمار، همراه با ذکر زمان و تاریخ مصرف آن ها و نیز علائم ایجاد شده به دنبال مصرف آن ها را یادداشت نمایید. این کار در تشخیص غذای مسبب آلرژی، کمک کننده است.
  4. تست خونی: معمولاً افراد مستعد آلرژی دارای سطح بالای IgE تام سرم هستند. تست اندازه گیری IgE اختصاصی بر علیه یک ماده آ
    لرژی زا در افرادی که دارای زمینه آلرژی هستند یا آلرژی دارند، انجام می شود. طبیعی بودن میزان IgE تام سرم و یا منفی بودن آزمون IgE اختصاصی دلیل قطعی برای رد آلرژی در بیمار نمی باشد.
    لازم به ذکر است که میزان IgE اختصاصی سرم با کمک روش های مختلفی اندازه گیری می شود. روش 
    هایی مانند: Immuno CAP، RAST و ELISA
  5. تست پوستی به روش پریک: این آزمون یک روش تشخیصی آسان است. در این روش یک فرآورده رقیق شده یا قسمتی از غذای مشکوک از طریق ایجاد خراش یا سوراخ (کمتر از یک میلی متر با نوک سوزن مخصوص لانست و با زاویه خاص) وارد پوست قدام ساعد یا دو طرف ستون مهره ها در پشت بیمار می شود.
    نتیجه این تست پس از 20-15 دقیقه توسط پزشک خوانده و تفسیر می شود.
  6. تست چالش: بهترین راه تشخیص آلرژی غذایی است که باید زیر نظر پزشک در بیمارستان انجام شود.
    در طی انجام این تست کلیه غذاهای مشکوک به آلرژی زایی از رژیم کودک حذف می شود. پس از 4-2 هفته در صورت بهبود، علائم غذاها یکی یکی و با فواصل معین به رژیم غذایی کودک اضافه می شوند تا زمانی که بیمار علامت دار شود و غذای مقصر شناخته شود. لازم به ذکر است که انجام پرهیز غذایی و آزمون چالش باید حتما زیر نظر پزشک صورت گیرند.

روند آلرژی غذایی چگونه است؟

آلرژی به برخی مواد غذایی مانند شیر گاو و تخم مرغ اغلب با گذشت زمان بهبود می یابد. در برخی مطالعات دیده ش ده است که نیمی از کودکان مبتلا به آلرژی به شیر گاو و تخم مرغ تا سن 3 الی 5 سالگی بهبود می یابند. بنابراین کودک شما ممکن است بعد از چند سال اجتناب از خوردن ماده غذایی آلرژی زا، مجددا بتواند آن ماده غذایی را مصرف کند، اما در بررسی های مختلف، آلرژی به ماهی، بادام زمینی، صدف و سخت پوستان مادام العمر گزارش شده است. توصیه می شود قبل از خوردن هر ماده غذایی که پیش از این به آن آلرژی داشته اید؛ حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

آیا آلرژی غذایی می تواند خطرناک باشد؟
بله! در برخی افراد واکنش های آلرژیک می توانند تهدید کننده حیات فرد باشند که تحت عنوان آنافیلاکسی خوانده می شوند. آنافیلاکسی نوعی واکنش شدید فراگیر است که در آن دستگاه های مختلف بدن نسبت به آلرژن واکنش نشان می دهند. علائم آنافیلاکسی معمولاً خیلی سریع ایجاد می شوند (اغلب در طی چند دقیقه پس از مصرف غذای آلرژی زا) و علائم آن می تواند به صورت قرمزی و خارش شدید پوست، احساس گرما و گرگرفتگی، کهیر، تورم لب، زبان و گلو، احساس سبکی سر، عطسه شدید، اضطراب، تهوع، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، افت فشار خون و کاهش سطح هوشیاری باشد و متاسفانه ممکن است منجر به مرگ شود.

افرادی که سابقه حمله آنافیلاکسی داشته اند باید به طور مطلق از خوردن ماده غذایی آلرژی زا پرهیز کنند. این افراد حتی المقدور از خوردن غذاهای آماده باید اجتناب نمایند و در صورت تمایل به مصرف غذاهای آماده حتماً قبل از خوردن غذا به دقت برچسب محتویات غذا را بخوانند.
پزشک برای این بیماران اپی نفرین و آنتی هیستامین تجویز می کند که میزان آن توسط پزشک تعیین می شوند. Epipen نوعی سرنگ آماده تزریق اپی نفرین است که باید همیشه در دسترس افراد با سابقه ؛آنافیلاکسی باشد و بیمار باید توانایی تزریق این دارو به خود را در شرایط اورژانسی داشته باشد.
برای تزریق این آمپول نیاز به زدن الکل به روی پوست نیست و حتی در شرایط اورژانسی از روی لباس نیز قابل تزریق است.
توجه داشته باشید که تاریخ انقضاء Epipen را همیشه چک کنید و همیشه (در منزل، اتومبیل، در منزل بستگان و در مدرسه کودک) آن را در دسترس داشته باشید. بعد از تزریق اپی پن در صورت بروز علائم حتما کودک را در اولین فرصت به یک مرکز درمانی یا بیمارستان برسانید. همچنین این بیماران بهتر است دستبند یا گردن بند حاوی مشخصات فردی و اطلاعات ضروری درباره بیماری خود را به همراه داشته باشند تا در صورت بروز علائم آنافیلاکسی، امکان کمک رسانی سریعتر به آن ها وجود داشته باشد.

درمان آلرژی غذایی

بهترین و قطعی ترین روش درمانی، اجتناب از خوردن غذاهای آلرژی زا است. برای اجتناب از خوردن آلرژن غذایی نهفته در غذاهای بیرون از منزل، افراد مبتلا به آلرژی غذایی باید زمانی که در رستوران یا خارج از منزل غذا می خورند حتما درباره اجزاء غذا سوال کنند.
در صورت استفاده از غذاهای آماده، بسته بندی شده و کنسروی حتما باید بر چسب غذاها به دقت خوانده شود و همیشه آمادگی موقعیت های اورژانسی را داشته باشند.
به ویژه افرادی که سابقه واکنش آنافیلاکسی داشته اند باید همیشه آمپول اپی نفرین قابل تزریق و داروی آنتی هیستامین به همراه داشته باشند و نحوه استفاده از آن ها را بدانند و در عین حال اگر کودک دچار علائم آنافیلاکسی شد باید هر چه سریع تر به اورژانس ارجاع شود.
پیشگیری از آلرژی غذایی
برای کودکان مستعد آلرژی توصیه هایی در خصوص پیشگیری از بروز آلرژی شده است. این توصیه ها عبارتند از:

  • تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی و تداوم مصرف شیر مادر تا 2 سالگی
  • شروع تغذیه تکمیلی بعد از 6 ماهگی
  • شروع تغذیه تکمیلی با غذاهای غیر آلرژن و یا با خاصیت آلرژی زایی کمتر.

بهتر است هر غذای جدید به تدریج و با فواصل مثلا یک هفته ای به غذای کودک اضافه شود تا مشخص شود که واکنش آلرژی نسبت به کدام ماده غذایی بوده است.در پیشگیری از آلرژی غذایی در کودک، شواهدی مبنی بر فواید حذف و کاهش غذاهای آلرژی زا از رژیم غذایی مادر شیرده وجود دارد. اما باید توجه کنیم که هر محدودیتی در رژیم غذایی مادر و یا کودک باید با نظر پزشک صورت گیرد.