کهیر حاد

کهیر حاد در بزرگسالان و کودکان شایع می باشد و می تواند با خوردن بعضی از داروها و یا مواد غذایی و یا به دلیل عفونتی در بدن ایجاد شود.
در کهیر حاد طول دوره بیماری 6 هفته و یا کمتر می باشد و اکثراً در طی 2 تا 3 هفته بهبودی حاصل می شود و درمان آن با آنتی هیستامین ها و در بعضی موارد با کورتیکواستروئیدها می باشد.

اپیدمیولوژی (Epidemiology)

بطور کلی کهیر حاد 12 تا 22 درصد جمعیت عمومی را در طول زندگی گرفتار می کند.
و در بچه های کوچکتر فرم حاد کهیر بیشتر از کهیر مزمن دیده می شود. تمام رده های سنی از شیرخوار 3 ماهه تا فرد مسن 88 ساله را ممکن است گرفتار کند. میانگین سنی آن اوایل بیست سالگی می باشد.
در بچه های کوچکتر در پسرها و دخترها به نسبت مساوی دیده می شود ولی در بزرگسالان در خانم ها شایعتر است (60 درصد موارد)

علت (Etiology)

علت کهیر حاد از 30 تا 50 درصد موارد ناشناخته است (اکثر موارد) در کودکان عفونت های تنفسی و یا عفونت های سایر قسمت های بدن مهمترین عامل تحریک کننده کهیر حاد می باشد که در این جا تشخیص علت کهیر حاد مشکل است چرا که ممکن است بخاطر عفونت باشد و یا بخاطر داروئی که بدنبال عفونت استفاده می شود ایجاد شود. در بعضی موارد بدنبال کهیر همزمان آنترایوادم هم داریم بخصوص بدنبال کهیر داروئی که در بیمارستان اتفاق می افتد.
بطور کلی عفونت ها از جمله ویروس ها (آدنوویروس، انترو ویروس ها، ویروس آنفلوانزا و روتاویروس) باکتری ها (استرپتوکوک گروه A و هموفیلوس آنفلوانزا و استافیلوکوک آرئوس) و انگل ها (بلاستوسیتوز هومینیس، مالاریا و گال) می توانند عامل کهیر حاد باشند.
بطور کلی داروها در 9 تا 27 درصد موارد کهیر حاد عامل آن شناخته شدند و در این میاه 147 دارو گزارش شد، که مهم ترین آنها آنتی بیوتیک ها و ترکیبات ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) می باشند.
همچنین واکنش متقاطع بین یک رده سفالوسپورین ها و رده دیگر از همین گروه ممکن است دیده شود و یا ممکن است واکنش متقاطع بین دو رده یک گروه دیده نشود.
از مهم ترین داروهای عامل کهیر حاد می توان به ACE inhibitors، آنتی بیوتیک ها (بخصوص سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها)، آنتی هیستامین ها، آسپرین و NSAIDS ها، فراورده های خونی، IVIg و متیل پردنیزولون خوراکی اشاره کرد.
در مطالعات اخیر غذاها کمتر از عفونت ها و داروها عامل کهیر حاد شناخته شدند در بین غذاهای عامل کهیر حاد می توان به شیر گاو، تخم مرغ، ماهی، گوجه فرنگی، کیوی و آرد گندم اشاره کرد و بندرت کهیر حاد در بیماری های سیستمیک از جمله SLE یا لوپوس دیده می شود.

تشخیص افتراقی (Differential diagnosis)

نکته اصلی از کهیر حاد که آن را از سایر بیماری ها افتراق می دهد عوامل زیر از جمله موقتی بودن آن که کمتر از 24 ساعت باقی بماند و اینکه تاول و یا پوسته ریزی و یا اینکه آثاری از ضایعه دیده نمی شود اینها وجه افتراق کهیر حاد از سایر بیماری های مشابه می باشد.

بیماری های زیر در تشخیص افتراقی کهیر حاد قرار می گیرند.

 اریتما مولتی فرم (Erythema multiform)
بعضی مواقع ضایعات کهیر حاد مثل ضایعات اریتما مولتی فرم بصورت ضایعات حلقوی با مرکزی کم رنگ هستند که در اریتما مولتی فرم مرکز ضایعه بتدریج دچار تاول می شوند و به مدت طولانی ضایعه باقی می ماند در صورتیکه در کهیر حاد کمتر از 24 ساعت ضایعه برطرف می شود و ممکن است در جای دیگری ظاهر شوند.

اریتما توکسیکوم (Erythema Toxicum)
این ضایعه در واقع همان آکنه نوزادی می باشد که معمولاً ضایعات قرینه هستند و بصورت ثابت برای مدت چند روز باقی می مانند بر خلاف کهیر حاد که کمتر از 24 ساعت برطرف می شود.

اگزما اتوپی (Atopic eczema or contact dermatitis)
ضایعات در اینجا هم متورم و قرمز هستند ولی در آتوپی تغییراتی در اپیدرم از جمله حالت پوسته ریزی دیده می شوند و ضایعات برای چند روز باقی می مانند.

Polymorphic Eruption of Pregnancy
ضایعات در این بیماری در ناحیه شکم بخصوص مناطق تحت فشار دیده می شوند که به مدت طولانی باقی می مانند.

سلولیت (Cellulitis)
ضایعات در سلولیت یک طرفه، دائمی و دردناک بوده و معمولاً بزرگ و همزمان بیمار تب دار و ناخوشایند می باشد.

Progesterone induced dermatosis
کهیرها در اینجا هر ماه قبل از سیکل قاعدگی تکرار می شوند که وجه متمایز آن از کهیر حاد می باشد.

Urticarial vasculitis
ضایعات کهیری در این بیماری به مدت طولانی باقی می مانند و ضایعات حالت کبودی به خود می گیرند و همزمان فرد علائم سیستمیک دارند که در اینجا بیوپسی پوست کمک کننده است که در کهیر واسکولیت در بیوپسی پوست التهاب اندوتلیوم، خروج گلبول های قرمز از رگ، انفیلتراسیون نوتروفیل و نکروز فیبرونوئید مشاهده می شود.

بیماری لوپوس SLE
در لوپوس ممکن است ضایعات کهیری یا شبه کهیری دیده شود.
کهیرهای فیزیکی و کهیر کولینرژیک بیماری های خیلی شاع و مزمنی هستند و باعث ناتوانی بیمار می شوند.
درمان انتخابی در این نوع کهیرها، خودداری و پرهیز از تماس با عامل تحریک کننده و آغاز کننده آن است و خط دوم درمان استفاده از آنتی هیستامین های (بلوک کننده H1) نسل دوم غیر خواب آور خواهد بود که در کهیرهای فیزیکی و کولینرژیک موثر می باشند.
کهیرهای فیزیکی با تورم خارش دار و قرمزی و التهاب پوست و با ظهور آنژیوادم که در اثر عامل فیزیکی بوجود می آیند، تعریف می شوند.
عوامل فیزیکی شامل عوامل مکانیکی (مالش، فشار و ارتعاش) عوامل محرک حرارتی (سرما یا گرما) و تابش اشعه های الکترومغناطیسی (تابش نور آفتاب) می شود.
کهیر کولینرژیک کهیری است که در اثر تحریک بوجود می آید اما جزء کهیرهای فیزیکی تقسیم بندی نمی شود زیرا علایم آن در پاسخ به افزایش حرارت بدن بوجود می آید. علایم و نشانه های کهیر کولینرژیک با ورزش و دوش آب گرم شروع می شوند. ولی عوامل فیزیکی (فشار، ضربه و سرما) نمی توانند باعث ایجاد و شروع این نوع کهیر شوند.
کهیر ایدیوپاتیک مزمن بیماری شایعی است. اخیراً دلایلی ارائه شده است که نشان می دهند حداقل تعدادی از این بیماران منشأ اتوایمیون دارند. نتیجه یک مطالعه نشان داده است که ارتباط خیلی قوی بین کهیر مزمن و بیماریهای اتوایمیون وجود دارد در این بیماران هیپوتیروئیدیسم و هیرتیروئیدیسم و اتوآنتی بادی ها حضور دارند.
در زنان مبتلا به کهیر مزمن دیده شده است که بروز بالایی از آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن، بیماری سلیاک، دیابت نوع I و بیماری (systemic Iupus Erythematousis) SLE در طول ده سال پیگیری بعد از تشخیص کهیر مزمن داشته اند.
یک مکانیزم پاتوژنیک شایع با وجود اتوآنتی بادی ها و وجود یک فرآیند التهابی مزمن که با حجم میانگین پلاکتی بالا (M.P.V) همراه بوده است در بیماران کهیر مزمن توضیح داده شده است.
در مطالعه دیگر، ارتباط بین قاعدگی با کهیر مزمن بررسی شده است و دیده شده است که ارتباط مهمی بین کهیر مزمن و قاعدگی وجود دارد و ویژگی آن مربوط به نقش بازوفیل ها در این خصوص است.
کلاً کهیرهای فیزیکی و کولینرژیک بیماری های مزمنی (chronic) هستند که به ترتیب 25% و 5% بیماران کهیر مزمن را در بر می گیرند.
این نوع از کهیرها در افراد جوان بیشتر رخ می دهد.
کهیر درموگرافیسم شایع ترین نوع کهیر فیزیکی است (حدود 50% موارد) و شیوع 5% در جمعیت عمومی دارد.
درموگرافیسم که معنی آن، نوشتن روی پوست است بیماری است که با خارش و احساس سوزش پوست و برجستگی خطی با اریتم در اثر خراش روی پوست بوجود می آید و در بیشتر بیماران از 5/1 تا 2 ساعت در آن ناحیه باقی می ماند.
علایم این نوع کهیر می تواند زندگی افراد را مختل می کند.
طبق نظر مقالات منتشر شده متوسط طول دوره بیماری 5/6 سال است.
کهیر فشاری تاخیری (Delayed pressure urticaria) با تورم شبیه آنژیوادم اریتماتوس مشخص می شود.
این نوع کهیر تنها کهیری است که در آن حالت برجستگی حاشیه ای ضایعه ی پوستی (wheal) را نمی بینیم.
این تورم در محل هایی از پوست رخ می دهد که فشار به آن وارد شده است. تورم در اثر فشار عمودی بوجود می آید و می تواند با خارش، سوزش و یا درد همراه باشد. علایم شبیه آنفلوانزا، آرترالژی و یا بی حالی و ضعف می تواند در این نوع کهیر رخ دهد.
موقعیت های خاص باعث این نوع  کهیر می شوند، مثل حمل کردن کیف با کمربندی که روی شانه فشار وارد می کند، یا راه رفتن با کفش هایی که تنگ هستند و یا ایستادن با پاها روی پله ی نردبان بدون کفش و نشستن روی صندلی که تشک ندارد.
تورم بعد از وارد آمدن فشار با تاخیر 4 تا 8 ساعته بوجود می آید و برای ساعت ها (در بعضی از بیماران تا بیش از 24 ساعت) در محل باقی می ماند.
طول مدت متوسط کهیر فشاری تاخیری 6 تا 9 سال در افراد مختلف، متفاوت است.
خیلی از بیماران با این نوع  کهیر می توانند کهیر مزمن خودبخودی (Spontaneous) هم داشته باشند و یا مبتلا به انواع دیگر کهیر فیزیکی باشند.
در یک سوم بیماران مبتلا به کهیر مزمن خودبخودی می توانیم تشدید کهیر را در نواحی از پوست که به آنجا فشار وارد شده است، مشاهده نمائیم.
در این بیماران نکته ی مهم اما گاهاً مشکل اثبات این مسئله است که مشخص کنیم، آیا اینها  کهیر فشاری تاخیری و کهیر مزمن خودبخودی (Spontaneous) را همزمان دارند یا در واقع بیماری شان کهیر مزمن خودبخودی است که با فشار عود کرده است.
در این خصوص، نکته مهم و قابل توجه دانستن این مسئله است که در کهیر مزمن خودبخودی (Spontaneous) طول دوره کهیر کوتاهتر از کهیر فشاری تاخیری است و ضایعه خیلی سطحی تر از تورمی است که شبیه آنژیوادم است و در کهیر فشاری تاخیری دیده می شود.
کهیر فیزیکال که علت فیزیکی مشخصی دارد و بیشترین تکرار شوندگی را دارد چندین سال (میانگین 6 الی 7 سال) فرد مبتلا را به زحمت می اندازد و موجب افت کیفیت زندگی وابسته به سلامت می شود. کهیر فیزیکال خیلی جدی است و گاهی درمان های سخت هم از عهده بر نمی آید ولی توسط پزشکان جدی گرفته نمی شود به صرف مشخص بودن علت متاسفانه بیشتر جوانان 20 الی 30 سال درگیر می کند طبق تعریف مزمن محسوب می گردد که 30 درصد نوع مزمن شامل می شود و انواع مختلفی دارد که درموگرافیسم شایع ترین مدل آن است نزدیک به نصف موارد فیزیکال که با فشار عمودی یا مالش یا لرزش ایجاد می گردد.

فشار سه نوع دارد

  • درموگرافیسم که بافشاری اندک می توان روی پوست بنویسیم و برجستگی حاصل برای دقایقی می ماند و خارش قرمزی و تورم دارد (درموگرافیسم قرمز) تا دو ساعت محل فشار بیمار را ناراحت می کند.
    نوعی از همین درموگرافیسم که درد و خارش ندارد (نوع ساده) و حتی خود را بیمار نمی کنند که تا 5 درصد مردم عادی آنرا دارند فقط محدود به محل شار است.
    درموگرافیسم لوکالیزه که به دنبال گزش یا تاتو ایجاد می شود و نوع درموگرافیسم وابسته به سرما هم داریم.
    درموگرافیسم سفید است که تورم و خارش همراه با رنگ پریدگی است.
  • فرم تاخیری فشار که فشار سنگین یا نیمه سنگین می خواهد که حداقل 10-15 دقیقه فشار عمودی بر بدن وارد آید آن وقت بعد از چند ساعت (3 الی 12 ساعت) ورمی سنگین با درد و خارش و گاهی قرمزی که چندین ساعت و یا روزها هم می ماند (سریع ترین زمان شروع نیم ساعت و کندترین زمان شروع 12 ساعت بعد از فشار کافی بوده) در واقع برخلاف تعریف آنژیوادم قرمز است و عجیب تر اینکه مخاط هم درگیر می شود پس احتمال درگیری حنجره و خفگی هم مطرح است.
    علامت ها عمومی مثل خستگی- درد مفاصل- حالت سرماخوردگی و غیر از خارش درد و سوزش هم در محل فشار تاخیری داریم روی کتف ها کمربند و محل فشار کفش تنگ شایع تر است تا 9 سال هم ماندگاری دارد در تست آن قرائت تست 6 ساعت بعد از فشار است که با دستگاه فریک تست خوانده می شود.
  • کهیر لرزشی یاویراتوری نام صحیح تر آنژیوادم/کهیر لرزشی است و خیلی نادر است که بعد از ده دقیقه از تماس با لرزش ها در محل ایجاد می شود و عمده تورم (آنژیوادم) است و اخیرا نوع تاخیری هم گزارش شده است وسیله ای به نام میکسر ورتکس (پلات فرم) که در آزمایشگاه ها داریم برای ایجاد و تشخیص کاربرد دارد در بین کارگرانی که با قدرت هوا دریل یا تخریب می کنند در دوچرخه سواران و موزیک نوازان ماساژورها بیشتر گزارش شده است.
    کهیر کولینرژیک: بعد از درموگرافیسم شایع ترین نوع فیزیکال است در جوانان بزرگسال بیشتر روی می دهد یا گذشت سال ها ملایم تر می گردد و در زمستان ها شدید و در تابستان ها خیلی ملایم می شود روی اندام ها و تنه بیشتر دیده می شود ورم ندارد ولی نقاط سرسوزنی برجسته در یک زمینه قرمزی پخش شده لمس می گردد. چند دقیقه (ربع ساعت با تعریق) بعد از ورزش یا دوش آب داغ ایجاد و ظرف ربع تا یک ساعت خوب می شوند انواعی دارد که در آن آنتی بادی علیه عرق داریم یا همراه با کاهش تعریق است که خودایمنی علیه غدد عرقی یا گیرنده استیل کولین است نوعی دیگر انسداد پورال است و آخر نوعی با علت ناشناخته مدل کولینرژیک آنژیوادم هم گزارش شده که فوق العاده نادر است.
    بالا یا پایین آمدن دمای بدن چه در ورزش- دوش داغ- و خوردن غذاهای تند و الکل و تماس با بخاری و آفتاب و گرمای آشپزخانه و پوشیدن لباس زیاد تعریق کردن به عر علتی موجب کهیر کولینرژیک می شوند.
    ورزش از مهم ترین و شایع ترین علت می باشد که لازم است به حد عرق کردن رسیده باشد و ربع ساعتی هم گذشته باشد تا کهیر کولینرزیک شروع شود ولی نیم ساعت تا یک ساعت فرد را ناراحت می کند مهم ترین تشخیص افتراقی آن با کهیر/ آنافیلاکسی ناشی از ورزش است که فقط با ورزش است نه با دوش آب داغ یا پوشانیدن لباس زیاد و همراه با علایم آنافیلاکسی (سیستمیک) هم هست.

کهیر و اسکولیت

کهیر مزمنی است که خانم ها بیشتر مبتلا می شوند دردناک هم هست و بیشتر از دو روز در یک محل پوست میماندو بعد بقایایی قهوه ای چون خون مردگی برجا می گذارد می تواند پورپورا نقطه ای و تارگ لیژن هم دیده شود و همراه با علایم سیستمیک تب کاهش وزن درد مفاصل بزرگی غدد لنفاوی و درد استخوان ها هم دارد.
گاهی محدود به پوست است و یا همراه با درگیری دیگر اعضا بدن که در تیرویید- سیلیاک یا در قالب لوپوس و یا شوگرن رخ می دهد کاهش کمپلمان و مثبت شدن فاکتورهای خود ایمنی هماچوری پروتین یوری درگیری چشم اعصاب گوارش و مثبت شدن پدیده راینود (کبودی سرانگشت در سرما)
کهیر و اسکولیت به کورتن احتیاج دارد و با کاهش آن کهیرها عود می کنند تست های آتوآنتی بادی مثل دبل استراندآ ن آ و فاکتور روماتویید مثبت دارند.
تشخیص آن را نمونه برداری (بیوپسی) از پوست است در درمان آن مسکن های غیر استرویید کل شی سین پالس دگزا متازون و خیلی از داروهای دیگر غیر متعارف نقش دارد.

کهیر ارتشاحی (مزمن)

ارتشاح ماستوسیتوز که تجمع ماست سل است به فرم ماکولوپاپولار و انواعی دارد که اگر در یک محل پوست باشد یک فوکال- ماستوسیتوما (خاص شیرخواران زیر 6 ماهه) و اگر در پوست ضایعات پخش باشد ماستوسیتوز پوستی گویند که یا منتشر و یا مورد اصلی آن کهیر پیگمنتوزا (مولی فوکال) است که اگر با کمی فشار یا گرما نزدک ضایعه اثر بگذاریم کهیر جدید درست می شود (علامت داری یر) اگر در خون و بقیه ارگان ها ارتشاح صورت پذیرد آن را ماستوسیتوز سیستمیک گویند و در مواردی هم بدخیمی محسوب می شود ارثی نمی باشد و بندرت با تلانزکتازی همراه است که خاص بزرگسالان است.
برافروختگی (گرگرفتگی) و خارش و خستگی درد شکم (از همه کهیرهای دیگر بیشتر) اسهال مزمن و درد استخوان و عضلات و هیپوتنشن و سنکوپ هم دیده می شود ضایعات ماکول و پاپول قهوه ای رنگ است که در مناطق پوشیده بدن بیشتر است و سر- صورت- کف دست و پا درگیر نمی شوند و نوع پوستی تنها بیشتر در کودکان است و تا بلوغ هم خوب می شوند در اطفال چه تاول ریز در موقع فشار (دایر) چه فرم تاولی که باز می شوند دیده می شود حملات در کودکان به دنبال ضربه (به ضایعات فشار وارد نشود چون باعث افت فشار خون و سنکوپ می گردد) استرس روحی و روانی هر نوع عفونتی و حتی واکسیناسیون و بی هوشی رخ می دهد.
ولی در بزرگسالان در دهه سوم و چهارم بروز می کند و تبدیل به فرم سیستمیک می شود حتی اگر ضایعات پوستی فروکش منایند و بدخیمی (لوکیمی یا سارکومای ماست سل) که پیش آگهی بدی دارد.
علاقه مندی ماستوسیتوز به انواع آنافیلاکسی چه با زنبورها چه ناشناخته چنان زیاد است که به همراه داشتند خود تزریق اپی نفرین توصیه می گردد.

دلایل طولانی ماندن کهیر مزمن

  • داشتن علایم سیستمیک مثل تب کاهش وزن آرترالژی
  • تایید خود ایمنی در فرد چه با تست تزریق سرم خودش چه آنتی ت پ تیرویید یا دیگر تست های اتوایمیونیتی
  • همراهی با آنژیوادم
  • شدت بالای بالینی کهیر مثل تعداد و وسعت و خارش شدید توالی زیاد موج های کهیر و ماندگاری بیشتر از 12 ساعت.
  • داشتن فشار خون بالا
  • تاخیر در تشخیص زیر گروه ها نداشتن پرسشنامه های مخصوص برای تکمیل تاریخچه اولیه یا در طول درمان و پروسه بیماری
  • تاخیر در درمان مناسب
  • نداشتن برنامه پیگیری توسط معالج در کهیر مزمن
  • عدم همکاری در پرهیز و پیشگیری و پیگیری بیماری توسط بیمار چه از بعد اقتصادی یا فرهنگی
  • ماهیت خاص برخی از کهیرها با توجه به پس زمینه های ایجاد آن
  • موارد ناشناخته

درمان کهیر

ایجاد اطمینان و آرامش که عمده موارد پس زمینه مهمی ندارد و خوب خواهد شد و حتی آزمایشات سنگین یا پرهیز سنگین غذایی نخواهد داشت و نیازی به خود تزریق اپی نفرین نخواهد بود چون تشخیص آنافیلاکسی غیر از کهیر است.
پرهیز و نخوردن دارو و غذا می تواند گاهی تنها درمان هم باشد ولی کلا بر حسب نوع کهیر درمان مناسب انتخاب خواهد شد.
جایگزینی مسکن غیر استیروییدی با استامینوفن- ترامادول و یا اتوریکوکسیب و البته حساسیت زدایی تدریکی با  مسکن ها و آسپرین توصیه شده است.
تغییر آنتی بیوتیک از خانواده پنیسیلین به آزیترومایسین یا ...
لوسیون منتول 1 الی 2 درصد و کالامین که با خنک کردن پوست در برخی از کهیرها موثر هستند و گاهی توام با دیگر درمان ها استفاده می شوند.
آنتی هیستامین نسل دوم چه یکی یا ترکیبی با هم که خط اول درمان دارویی هستند و اگر به میزان عادی جواب ندهد و کنترل صورت نگیرد به فاصله هر دو هفته می توان میزان تا 4 برابر میزان معمولی بالا برد تا اینکه در کهیر حاد تا دو هفته و در کهیر مزمن تا سه الی چهار ماه کنترل باشد و سپس کاهش یابند.
اینکه یک دارو 4 برابر کنیم یا دیگری به آن اضافه کنیم ترجیح آلرژیست می باشد بهترین نسل دوم شاید خیلی با هم فرق نکنند ولی لووسیتیریزین یا بی لاستین و یا راپاتادین شاید از بقیه بهتر باشند.
نسل اول که خواب آور هستند و عوارض کولینرژیک (خشکی دهان و...) دارند در مواردی به نسل دوم اضافه می شوند و کاملاً از گردونه خارج نشده اند و گهگاهی تجویز می شوند.
سایمتدین- رایناتادین و فوماتودین و ... (بلوکر اچ 2) که قبلاً به آنتی هیستامین بلوکر اچ1 اضافه می شدند دیگر توصیه نمی گردد مگر بیمار مشکل معده داشته باشد یا همراه کورتن تا معده اذیت نشود.
آنتی لوکوتریین همراه با آنتی هیستامین جدید که نوعی خط دوم درمان است و ترجیح پزشک و بیمار هر دو می طلبد و در موارد مثبت شدن تست داخل جلدی سرم بیمار و یا کهیر از خانواده آسپرین و یا برخی از غذاها بهتر نتیجه می دهد ولی منوتراپی (تک درمانی) با آنتی لوکوترین ها در کهیر ممنوع است.
خط سوم درمان دوره کوتاه مدت ولی سی میلی گرمی پردنیزلون (یا معادل نیم میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن در کودکان) برای سه تا پنج روز.

کهیر در حاملگی و دوران شیردهی

کهیرها به صورت حاد و مزمن در زمان های مختلف از جمله در زمان بارداری روی می دهند درماتوزهایی خاصی گاهی در دوران بارداری رخ می دهد. که گاهی گفته می شود در زنان باردار دارای جنین پسر بیشتر است گرچه مورد تایید همه نمی باشد ولی کهیر مخصوص دوران بارداری وجود ندارد. گرچه شیوع آنژیوادم نوع 3 می تواند در حاملگی بر اثر هورمون ها افزایش یابد و یک نوع درماتیت اتوایمون ناشی از پروژسترون هم رخ می دهد.
ویروس ها و واکنش های آلرژیک به غذا و داروها و تماس با مواد شیمیایی و محرک های فیزیکی از علل ایجاد کهیر هستند البته در قعضی موارد علت کهیر پیدا نمی شود که به آن کهیر ایدیوپاتیک می گویند کهیر مزمن در حالت شدید بسیار مشکلزا است و علت آن فقط در 20% موارد مشخص می گردد در کهیر علاوه بر خارش ضایعه پوستی قرمز موقت و گذرا نیز وجود دارد. در بعضی موارد درگیری عمیق پوست و بافت زیر پوست باعث ایجاد علائم پوستی- مخاطی یا آنژیوادما می گردند.
برای کمک به تشخیص بیماران می توانند از ضایعات پوستی خود در زمان های مختلف عکس بگیرند و تصاویر آن را داشته باشد در زمان حاملگی هورمون ها تغییرات خاصی دارد. HCG افزایش می یابد و بعد از 3-2 ماه به حداکثر می رسد و بعد پلاتو می شود.
هورمون های inhibin و relaxin انقباضات رحمی را کم می کند.
ارتباط مستقیم بین بارداری و کهیر وجود ندارد. بارداری اثر افزاینده روی کهیر ندارد همچنین کهیر روی باروری اثر ندارد و تراتوژن هم نیست گرچه در یک مورد یک خانم در دو حاملگی متوالی فقط در طول بارداری کهیر داشته است که این فرد به تزریق پوستی استرادیول هم واکنش پوستی داشته است. در افراد غیر حامله و حامله دارای کهیر سطح خونی دی هیدرواپی اندوسترون کمتر است که این ماده مانع تولید سیتوکاین های Th2 می شود.
شیوع کهیر در بارداری بیش از بقیه افراد نیست. عامل کهیر حاد در 50% موارد غذا، دارو، عفونت ها و گزش است.
گاهی لازم به اپی نفرین تزریقی، استروئید و آنتی هیستامین است. در زن حامله در موارد آنافیلاکسی می توان اپی نفرین با نظارت متخصص قلب تزریق کرد.
کهیر مزمن می تواند خودبخودی و یا اتوایمیون باشد در فرم اتوایمون آنتی بادی بر علیه IgE Recp یا خود IgE تولید می شود. تست آزاد شدن هیستامین از بازوفیل در این افراد مثبت است.
در بارداری درمان کهیر کمی متفاوت است. که بر اساس گروه بندی FDA داروهای مورد استفاده در حاملگی گروه های زیر تقسیم بندی می گردند:
گروه A: در جنین انسان و حیوان بی خطر بودن آن ثابت شده است.
گروه B: جنین حیوانات با این دارو عارضه نداشته و در جنین انسان گزارشی از عوارض نشده و یا مطالعات کافی نبوده است.
گروه C: در جنین حیوانات عارضه داشته و در انسان خطر آن ثابت نشده است به شرطی که منفعت دارو بیشتر از خطر احتمالی باشد، دارو مصرف می شود.
گروه D: هم در جنین حیوانات و انسان ایجاد عارضه داشته فقط در موارد خاص مصرف می شود.
گروه X: هم در جنین انسان و هم حیوان عارضه دیده شده است و در زنان باردار مصرف نمی شود.
درمان کهیر علامتی است و اولین قدم درمان داروهای آنتی هیستامین ضد H1 نسل دوم می باشد در بعضی از فرم های مزمن بالا بردن دوز آنتی هیستامین لازم است.
از آنتی هیستامین های نسل دوم؛ سیتریزین، لووسیتریزین، لوراتادین در گروه B و فکسوفتادین، دزلوراتادین در گروه C داروهای توصیه شده در حاملگی می باشند.
از آنتی هیستامین های نسل اول؛ کلرفنیرامین، سیپروهپتادین از گروه B توصیه می شوند و هیدروکسی زین، پرومتازین از گروه C می باشند.
نسل دوم آنتی هیستامین ها در سه ماهه اول توصیه می گردند.
پیشنهاد می شود آنتی هیستامین 7-3 روز قبل از زایمان قطع شود چون کبد نوزاد نمی تواند این داروها را متابولیز کند استروئیدها در حاملگی توصیه نمی شوند ولی در حالات بسیار شدید استروئید را 3-2 روز می توان مصرف کرد.
داروهای ضد گیرنده لوکوترین (گروه B) بجز زیلوتن (گروه C) قابل مصرف است. اینها در شیر مادر ترشح می شود سیکلوسپورین در گروه C داروها است ولی اثر تراتوژنی دیده نشده است.
نتیجه گیری می شود که کهیر و آنژیوادم از عوارض حاملگی نیست اثر خاصی روی حاملگی ندارد درمان آن نیز تفاوت قابل ملاحظه ای با افراد معمولی ندارد فقط در مصرف داروها باید به طبقه بندی دارویی FDA دقت کرد.

آنژیوادم ارثی: یک بیماری نادرس است بصورت اتوزومال غالب است. ماده inhibitor C1 از فعال شدن خودبخودی C1 در پاتوی کامپلامنت جلوگیری می کند و در صورت کمبود C1 پاتوی کامپلامنت فعال می شود و C4 کاهش می یابد. اخیراً مشخص شده که سیستم کال کرین- کینین و فاکتور هاگمن و افزایش برادی کینین یک عامل مهم در بیماری آنژیوادم ارثی به شمار می رود.
علایم بالینی: بصورت اپیزودهای تورم بصورت مکرر رخ می دهد و نواحی شایع پوست دست و پا، صورت و ژنیتال، سیستم گوارشی (اسهال و استفراغ)، و حنجره و کاهش فشار خون می باشد. در یک گزارش 400 بیمار مبتلا به آنژیوادم ارثی، فقط در 2 مورد کهیر گزارش شده است. شیوع سن بروز بیماری در دهه دوم، سپس دهه اول و دهه سوم و سپس در سنین بالاتر است. در 70% بیماران دوازده حمله در سال و در 30% بیش از 12 حمله آنژیوادم در سال دارند.
این حملات آنژیوادم می تواند بدنبال ضربه، فشار، مسائل هیجانی، قاعدگی و تخمک گذاری در زنان و عفونت ها رخ دهد.
مصرف داروهای منع کننده آنزیم تبدیل کننده انژیوتنسین (Angiotensin converting Enzyme Inhibitor) (ACEI) هم می تواند در این بیماران آنژیوادم تولید کند. مصرف این داروها در این بیماران منع مصرف دارد.
داروهای بلاکر Angiotensin convertase می تواند ادم را افزایش دهد. همچنین در خانم ها مصرف داروهای ضدبارداری در تشدید تورم دخیل هستند.
داروی tranexamic acid، آنتاگونیست برادی کینین، داروی تغلیظ شده INH C1، و دانازول گاهی موثر است.

بیماری هایی کهیردار که دچار آنژیوادما نمی شوند
کهیر کولینرژیک: کهیر کولینرژیک وقتی رخ می دهد که بدلایل مختلف درجه بدن افزایش یابد در حالاتی مانند ورزش، دوش آب گرم، مصرف غذاهای تند و فلفلی و مصرف الکل.

کهیر واسکولیتی و سندرم Schnizler

کهیر واسکولیتی بر اساس گایدلاین های جدید بدلیل طبیعت زمینه ای آن جزء کهیرها دسته بندی نمی شود. کهیر واسکولیتی یک لوکوسیتوکلاستیک واسکولیت می باشد که خودش را به صورت wheal نشان می دهد. برخلاف کهیر وابسته به هیستامین، این نوع کهیر اغلب بیشتر از 24 ساعت در یک محل می ماند و بدلیل خونریزی های کوچک لک قهوه ای ایجاد می کند گاهی حالتی بین واسکولیت و کهیر مزمن ایجاد می شود که با یک پروسه اتوایمیون در ارتباط است. حداقل تغییرات مشابه واسکولیت ممکن است در Chronic urticaria دیده شود در یک بررسی از بین 83 بیمار با کهیر مزمن 10 نفر نمای بافت شناسی واسکولیت کهیری داشتند کهیر واسکولیتی علایم بالینی مختلفی دارد در بیماران که علایم بالینی شدید دارند اغلب هیپوکمپلمانی در خون دیده می شود. Urticaria Vasculitis با هیپوکمپلمانی و systemic disease ارتباط دارد.

کرایتریاهای تشخیصی برای واسکولیت کهیری

  • کهیر مزمن با علت ناشناخته با تخریب عروقی که بیشتر از 24 ساعت می ماند.
  • در بافت شناسی یک واسکولیت لکوسیتوکلاستیک
  • ضایعات پورپوریک یا اریتمامولتی فرم
  • علایم بالینی درگیری چندارگانی
  • ESR و ایمیون کمپلکس ها افزایش یافته، ایمنوفلورسنس مستقیم مثبت
  • مقاومت در برابر پاسخ به آنتی هیستامین
  • سرولوژی مثبت به نفع بیماری های connective tissue

هزینه اقتصادی

هزینه مراقبت های بیماران با کهیر مزمن شامل 4 هزینه مستقیم (مصرف داروها، وزیزت های سرپایی هزینه های بخش اورژانس/ بیمارستان و هزینه آزمایشات) و 2 هزینه غیر مستقیم (از بین رفتن درآمد بدلیل مراجعه بمنظور ویزیت های سرپایی و غیبت از کار بدلیل کهیر)، می باشد.
هزینه مستقیم متوسط اولیه برای داروها عمدتاً شامل آنتی هیستامین های غیر خواب آور ولی همچنین آنتی هیستامین های خواب آور قطع تدریجی کورتیکوستروئیدها، دوکسپین، خود تزریق اپی نفرین هیدروکلراید، بلوکرهای هیستامین 2 و آنتی لکوترین ها می گردد، که همچنین به آن هزینه متوسط سالیانه ویزیت های سرپایی، ویزیت های بخش اورژانس و تست های آزمایشگاهی افزوده می شود. کاهش درآمد متوسط سالانه بدلیل غیبت از کار و بدلیل مراجعه بدلیل ویزیت های سرپایی را نیز باید در نظر داشت. از میان موارد فوق هزینه متوسط سالیانه داروها، دارای بیشترین تاثیر اقتصادی می باشد.
چون کهیر مزمن، یک مشکل سخت درمانی است، بیماران در انتهای شدید طیف، نیازمند درمان اختصاصی می باشند.
یک مثال در یک مطالعهف IVIG، سبب بهبودی طولانی (در پیگیری 3 ساله بیماران)، در 30% از بیماران با کهیر مزمن سرکش اتوایمیون گردید که این یافته اخیرا توسط سایر محققین نیز تایید گردیده است. درمان های تایید شده دیگر در بیماران انتخابی که در گایدلاین های EAACI/GALEN/EDF/WAO توصیه گردیده اند عبارتند از سیکلوسپورین، داپسون و omalizumab. درمان های immunomodulatory که برای آنها شواهد کمتری موجود می باشد عبارتند از متوترکسات، آزاتیوپرین، mycophenolate mofetil، سیکلوفسفامید و تاکرولیموس. پلاسمافرزیس بطور موفقیت آمیزی در یک مرکز تخصصی استفاده گردیده است.
اگرچه هزینه های این درمان ها بطور رسمی ارزیابی نشده ولی قابل توجه می باشند.
کهیر مزمن، درماتوزی است که برای پزشکان مشکل آفرین می باشد و آنها را در مواجهه با بیمارانی قرار می دهد که دارای یک بیماری نومید کننده و غیر قابل پیش بینی بوده و نیز درمان آنها هزینه بر و وقت گیر است. بیماران دارای توقعات بالا و اختلال شدید در کیفیت زندگی بوده و بار شدید روانی به آنان تحمیل می گردد.
بعلاوه، هزینه اقتصادی قابل توجهی بدلیل کهیر مزمن به بیمار و جامعه تحمیل می گردد که در کنار آن، هزینه های نامحسوس، نیز در نتیجه تاثیر کهیر مزمن بر روی کیفیت زندگی به هزینه های فوق افزوده می شود.

عناوین ابتدایی در تدوین پرسشنامه CU-Q2oL

  • وجود کهیر با خوردن من تداخل دارد*
  • نمی توانم در فعالیت هایی که دوست دارم شرکت نمایم
  • تورم چشم*
  • کهیر با روابط اجتماعی من تداخل دارد*
  • غیبت از کار و از دست دادن روزهای کاری
  • کهیر با اوقات فراغت من تداخل می نماید*
  • احساس بی یاوری می کنم
  • در خوابیدن مشکل دارم*
  • با دیدن کهیر بر روی بدنم احساس خجالت می کنم*
  • تصور می نمایم که در کنترل سمپتوم ها با داروها  موفق می باشم
  • در تمرکز مشکل دارم*
  • بدلیل کهیر ناگزیر از محدود کردن فعالیت فیزیکی خود می باشم*
  • خارش*
  • کهیر با زندگی جنسی من تداخل دارد
  • کهیر با زندگی شغلی من تداخل دارد*
  • احساس بیماری می کنم
  • کهیر با خواب من تداخل دارد*
  • احساس می کنم عصبی هستم*
  • کهیر با فعالیت های ورزشی من تداخل دارد*
  • شب ها از خواب بیدار می شوم*
  • ویل ها*
  • تصور می کنم پزشکم سمپتوم های کهیر را کنترل خواهد کرد
  • مشکل من این است که باید هر روز دارو مصرف کنم
  • در انتخاب غذا محدودیت دارم*
  • فکر می کنم در کنترل سمپتوم های کهیر با دارو موفق خواهم شد
  • خلقم بد است*
  • در استفاده از مواد آرایشی مشکل دارم*
  • می ترسم درمان موثری برای کهیر وجود نداشته باشد
  • در طول روز بدلیل بدخوابی شب احساس خستگی می کنم*
  • در مورد وضعیت سلامتی ام مضطرب هستم
  • از رفتن به مکان های عمومی احساس خجالت می کنم*
  • بخاطر شروع ناگهانی سمپتوم ها مشکل دارم
  • با عوارض جانبی داروها مشکل دارم*
  • بدلیل مراجعات مکرر طبی اذیت می شوم
  • در انتخاب پارچه لباس هایم محدودیت دارم*
  • تورم لب ها*
  • هزینه داروها بسیار زیاد است
  • * موارد ستاره دار در جدول، 23 موردی هستند که بدنبال کاهش عناوین در پرسشنامه باقی مانده اند.

تعیین میزان فعالیت کهیر (Urticaria Activity Score)

در بیماران با کهیر مزمن ایدیوپاتیک یا مزمن خودبخودی که مقاوم به درمان است از اومالی زوماب استفاده می کنند. برای تعیین دوز و درمان تجویز این دارو از روش اندازه گیری میزان فعالیت کهیر (U.A.S.) استفاده می شود.
در هر بیمار برای تعیین این Score از یادداشت روزانه استفاده می شود.

  • ثبت میزان و شدت خارش (صفر: ندارد، یک: خفیف، دو: متوسط، سه: شدید)
  • ثبت تعداد کهیرها (صفر: ندارد، یک: یک تا شش کهیر، دو: هفت تا دوازده کهیر، سه: بیش از دوازده کهیر)
  • ثبت اندازه ی بزرگترین کهیر دو بار در روز (صفر: ندارد، یک: کمتر از 1.25سانتیمتر، دو: بین 1.25 تا 2.5 سانتیمتر، سه: بزرگتر از 2.5 سانتیمتر)
  • ثبت میزان تداخل کهیر با فعالیت و خواب روزانه: (صفر: ندارد تا سه که واقعاً وجود دارد)